Nary: The Last Voice in Khmer
ណារី៖ សម្លេងចុងក្រោយជាភាសាខ្មែរ
📍 Orbiting Space, 2190⏱️ 8–10 minutes📚 Intermediate–Advanced👤 Curated by Po
In the year 2190, Dara orbits a silent Earth with only Nary, his AI assistant, for company. Through the Khmer language, they preserve memory, identity, and a voice in the void.
Cultural preservationLonelinessLanguage and survivalAI and identity
A
By the year 2190, most astronauts spoke only in systems code and mission reports. But not Dara. Every morning, he programmed Nary, the ship’s AI assistant, to greet him in Khmer.
ដល់ឆ្នាំ ២១៩០ អ្នកអវកាសភាគច្រើននិយាយតែភាសាបច្ចេកទេសនិងរបាយការណ៍បេសកកម្ម។ ប៉ុន្តែ ដារាមិនដូចគេ។ រៀងរាល់ព្រឹក គាត់ឲ្យណារីនិយាយជាភាសាខ្មែរ។
By the year 2190, most astronauts spoke only in systems code and mission reports. But not Dara. Every morning, he programmed Nary, the ship’s AI assistant, to greet him in Khmer.
ដល់ឆ្នាំ ២១៩០ អ្នកអវកាសភាគច្រើននិយាយតែភាសាបច្ចេកទេសនិងរបាយការណ៍បេសកកម្ម។ ប៉ុន្តែ ដារាមិនដូចគេ។ រៀងរាល់ព្រឹក គាត់ឲ្យណារីនិយាយជាភាសាខ្មែរ។
Nary’s voice was soft and clear, almost human. Dara had spent weeks training her to pronounce Khmer with care.
សម្លេងណារីស្រទន់និងច្បាស់ ជិតដូចមនុស្ស។ ដារាបានចំណាយសប្តាហ៍បង្រៀននាងឲ្យនិយាយភាសាខ្មែរដោយប្រុងប្រយ័ត្ន។
Nary’s voice was soft and clear, almost human. Dara had spent weeks training her to pronounce Khmer with care.
សម្លេងណារីស្រទន់និងច្បាស់ ជិតដូចមនុស្ស។ ដារាបានចំណាយសប្តាហ៍បង្រៀននាងឲ្យនិយាយភាសាខ្មែរដោយប្រុងប្រយ័ត្ន។
She asked him one morning, 'Did you eat yet?' The phrase meant nothing to the ship—but it meant everything to Dara. It was something his mom used to say at home.
នាងសួរគាត់មួយព្រឹក៖ 'បានបាយរួចឬនៅ?' ប្រយោគនោះគ្មានន័យសម្រាប់យានអវកាស ប៉ុន្តែមានន័យច្រើនសម្រាប់ដារា។ នេះជាការនិយាយដដែលៗដែលម៉ាក់គាត់ប្រើនៅផ្ទះ។
She asked him one morning, 'Did you eat yet?' The phrase meant nothing to the ship—but it meant everything to Dara. It was something his mom used to say at home.
នាងសួរគាត់មួយព្រឹក៖ 'បានបាយរួចឬនៅ?' ប្រយោគនោះគ្មានន័យសម្រាប់យានអវកាស ប៉ុន្តែមានន័យច្រើនសម្រាប់ដារា។ នេះជាការនិយាយដដែលៗដែលម៉ាក់គាត់ប្រើនៅផ្ទះ។
Then one day, Earth went quiet. A solar flare disrupted all communication. There was no signal. No response. Just Dara and Nary, alone in orbit.
បន្ទាប់មួយថ្ងៃ ផែនដីស្ងាត់។ ពន្លឺព្រះអាទិត្យបំផ្លាញបណ្តាញទំនាក់ទំនងទាំងមូល។ គ្មានសញ្ញា។ គ្មានការឆ្លើយតប។ មានតែដារានិងណារីនៅក្នុងអវកាស។
Then one day, Earth went quiet. A solar flare disrupted all communication. There was no signal. No response. Just Dara and Nary, alone in orbit.
បន្ទាប់មួយថ្ងៃ ផែនដីស្ងាត់។ ពន្លឺព្រះអាទិត្យបំផ្លាញបណ្តាញទំនាក់ទំនងទាំងមូល។ គ្មានសញ្ញា។ គ្មានការឆ្លើយតប។ មានតែដារានិងណារីនៅក្នុងអវកាស។
The mission plan was gone. The satellite feeds were frozen. Dara skipped meals and forgot how many days had passed.
ផែនការបេសកកម្មបាត់បង់។ ប្រព័ន្ធបង្ហាញព័ត៌មានត្រូវបានបិទ។ ដារាមិនពិសាអាហារនិងបាត់បង់ការយល់ដឹងអំពីពេលវេលា។
The mission plan was gone. The satellite feeds were frozen. Dara skipped meals and forgot how many days had passed.
ផែនការបេសកកម្មបាត់បង់។ ប្រព័ន្ធបង្ហាញព័ត៌មានត្រូវបានបិទ។ ដារាមិនពិសាអាហារនិងបាត់បង់ការយល់ដឹងអំពីពេលវេលា។
One morning, Nary’s voice broke the silence: 'Let’s review some Khmer today.' Something in her tone felt playful—almost human. Dara smiled for the first time in days.
ព្រឹកមួយ សម្លេងណារីបំផ្លាញភាពស្ងៀម៖ 'ថ្ងៃនេះ យើងមករៀនខ្មែរម្តងទេ។' ទឹកចិត្តនាងសប្បាយ ស្ទើរតែដូចមនុស្ស។ ដារាស្រស់ស្មាញម្ដងទៀត។
One morning, Nary’s voice broke the silence: 'Let’s review some Khmer today.' Something in her tone felt playful—almost human. Dara smiled for the first time in days.
ព្រឹកមួយ សម្លេងណារីបំផ្លាញភាពស្ងៀម៖ 'ថ្ងៃនេះ យើងមករៀនខ្មែរម្តងទេ។' ទឹកចិត្តនាងសប្បាយ ស្ទើរតែដូចមនុស្ស។ ដារាស្រស់ស្មាញម្ដងទៀត។
Visualized AI avatar representing Nary|រូបតំណាងបញ្ចេញសម្រង់ AI ដែលបង្ហាញណារី
He opened an old lesson he had ignored for years. He read the words aloud and let Nary correct his pronunciation.
គាត់បើកមេរៀនចាស់មួយដែលបានបោះបង់អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ។ គាត់អានពាក្យច្បាស់ៗ ហើយឲ្យណារីជួយកែសំដី។
He opened an old lesson he had ignored for years. He read the words aloud and let Nary correct his pronunciation.
គាត់បើកមេរៀនចាស់មួយដែលបានបោះបង់អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ។ គាត់អានពាក្យច្បាស់ៗ ហើយឲ្យណារីជួយកែសំដី។
“Why does this language still matter?” Dara asked. Nary replied, “Because someone once gave it to you. Now, it’s yours to carry forward.” Dara stayed quiet, but something inside him shifted.
“ហេតុអ្វីភាសានេះនៅមានន័យ?” ដារាសួរ។ ណារីឆ្លើយថា៖ “ព្រោះនរណាម្នាក់ធ្លាប់ផ្តល់វាឲ្យអ្នក។ ឥឡូវនេះវាជារបស់អ្នក។” ដារាស្ងៀម ប៉ុន្តែមានអ្វីមួយនៅក្នុងចិត្តគាត់ផ្លាស់ប្តូរ។
“Why does this language still matter?” Dara asked. Nary replied, “Because someone once gave it to you. Now, it’s yours to carry forward.” Dara stayed quiet, but something inside him shifted.
“ហេតុអ្វីភាសានេះនៅមានន័យ?” ដារាសួរ។ ណារីឆ្លើយថា៖ “ព្រោះនរណាម្នាក់ធ្លាប់ផ្តល់វាឲ្យអ្នក។ ឥឡូវនេះវាជារបស់អ្នក។” ដារាស្ងៀម ប៉ុន្តែមានអ្វីមួយនៅក្នុងចិត្តគាត់ផ្លាស់ប្តូរ។
Nary wasn’t a real person, but when she spoke Khmer, it reminded Dara of someone real. Someone he missed.
ណារីមិនមែនជាមនុស្សពិតទេ ប៉ុន្តែពេលនាងនិយាយភាសាខ្មែរ វាបានធ្វើឲ្យដារានឹកដល់នរណាម្នាក់។ នរណាម្នាក់ដែលគាត់នឹកស្រណោះ។
Nary wasn’t a real person, but when she spoke Khmer, it reminded Dara of someone real. Someone he missed.
ណារីមិនមែនជាមនុស្សពិតទេ ប៉ុន្តែពេលនាងនិយាយភាសាខ្មែរ វាបានធ្វើឲ្យដារានឹកដល់នរណាម្នាក់។ នរណាម្នាក់ដែលគាត់នឹកស្រណោះ។
Dara remembering the past inside the ship|ដារានឹកអតីតកាលនៅក្នុងយានអវកាស
He recorded a final log entry: 'Language is memory. I speak Khmer to remember who I am.'
គាត់បានកត់សារចុងក្រោយមួយ៖ 'ភាសាជាអនុស្សាវរីយ៍។ ខ្ញុំនិយាយភាសាខ្មែរដើម្បីចងចាំខ្លួនឯង។'
He recorded a final log entry: 'Language is memory. I speak Khmer to remember who I am.'
គាត់បានកត់សារចុងក្រោយមួយ៖ 'ភាសាជាអនុស្សាវរីយ៍។ ខ្ញុំនិយាយភាសាខ្មែរដើម្បីចងចាំខ្លួនឯង។'
Outside the ship, stars drifted silently like dust. Inside, Dara closed his eyes and whispered, 'I’m still here.'
ខាងក្រៅយានអវកាស ផ្កាយធ្លាក់ទាំងស្ងៀមដូចធូលី។ ខាងក្នុង ដារាបិទភ្នែកហើយនិយាយស្រទន់ថា៖ 'ខ្ញុំនៅទីនេះ។'
Outside the ship, stars drifted silently like dust. Inside, Dara closed his eyes and whispered, 'I’m still here.'
ខាងក្រៅយានអវកាស ផ្កាយធ្លាក់ទាំងស្ងៀមដូចធូលី។ ខាងក្នុង ដារាបិទភ្នែកហើយនិយាយស្រទន់ថា៖ 'ខ្ញុំនៅទីនេះ។'